Klavertje drie

Er zit meer in (je) dan je denkt!

Mentale gezondheid

Wat is mentale gezondheid eigenlijk? Mentale gezondheid is een begrip waar geen eenduidige definitie van bestaat. In tegenstelling tot mentale ziektes. Daar is veel aandacht voor de definities. De criteria voor mentale ziektes zijn nauwkeurig vastgelegd. Het lijkt moeilijker mentale gezondheid goed te definiëren, anders dan ‘de afwezigheid van ziekte’. Toch is het gek om zomaar over de basis heen te stappen, hoe het systeem in essentie is bedoeld. Ofwel wat ‘gezond’ is. Als je het systeem begrijpt heb je de mogelijkheid het te ondersteunen zijn functie te kunnen vervullen.

Dit is anders bij lichamelijke gezondheid. Daar is de fysiologie goed beschreven. Hoe het werkt in normale omstandigheden. Neem bijvoorbeeld de hartfunctie. Als het hart zijn natuurlijke functie uitoefent, is het gezond. Het hart is een pomp die het bloed rondpompt. Het klopt in principe in het ritme wat nodig is, tot het moment dat we overlijden. Als er meer bloed nodig is, pompt het harder. In rust veert het weer terug naar zijn basale stand. Het belast zichzelf niet langer dan nodig. Een gezond hart veert dus mee met wat er nodig is in het moment. Bij hartziekten is het hart niet in staat mee te veren op wat er wordt gevraagd. Op het moment dat het hart niet in staat is om mee te veren met dat wat nodig is, zal het signalen afgeven. Deze signalen, ook wel symptomen genoemd, geven aan wat je lichaam nodig heeft. Dit kan bijvoorbeeld zijn; naar de dokter gaan of meer rust nemen en activiteiten bijstellen.

Dit meeveren lijkt ook bij mentale gezondheid een belangrijk onderdeel van een gezonde functie van het systeem. Meeveren met dat wat nodig is in het moment. Mentale veerkracht is dan mogelijk een meer passend begrip dan mentale gezondheid.

Mentale veerkracht gaat daarmee dus over de mate waarin je jezelf in staat voelt om mee te bewegen met wat je ervaart in het moment. Denkt maar aan een elastiek. Hoe troebeler en emotioneler je bent, hoe verder het elastiek oprekt. Er is helemaal niets mis met het oprekken van elastiek, het is ervoor gemaakt. Je mentale veerkracht is net als elastiek in staat op te rekken, dit is tot je beschikking zonder dat het breekt. Het veert vanzelf weer terug zodra jij gedachten en emoties los laat die spanning veroorzaken. Het gaat dan terug naar zijn natuurlijke vorm. Ons systeem is gemaakt al het mogelijke te ervaren en weer terug te veren naar zijn natuurlijke staat. Het is niet slecht, verkeerd of ongezond om onrust, stress, emoties of neerslachtigheid te ervaren. Dit is onderdeel van mens zijn.

Het ervaren van je mentale veerkracht hangt samen met je staat van zijn. Is je staat van zijn helder, dan kun je overzien hoeveel veerkracht je hebt en dat je dat nooit kwijt kunt raken. Deze wetenschap stelt je in staat je gedachten er te laten zijn. Het kan je de rust geven om niet primair te handelen op alles om je heen. Stap je uit de inhoud dan ontstaat beschikbaarheid van eigen wijsheid, van creativiteit, van oplossingen, van nieuwe ideeën. Het elastiek is ontspannen en is in staat alle mogelijke vormen aan te nemen.

Is het elastiek opgerekt, lijken de opties beperkt. Dit is zo in een troebele staat van zijn. Je wilt weg van de spanning, beoordeelt het als negatief, maakt je wellicht zorgen over dat het elastiek gaat breken. Je denkt dat je moet handelen om hieruit te komen. Juist dit handelen houdt het in stand. Het enige wat een opgerekt elastiek nodig heeft om terug te veren is het loslaten, het juist niet verder oprekken. Dit gaat vroeg of laat vanzelf. Net als je hartslag weer tot rust komt, zodra je stopt met rennen. Dit gebeurt niet van het een op het andere moment maar geleidelijk. Zo komt jouw systeem ook tot rust als je gedachten niet meer vasthoudt en de focus eraf haalt door ze niet te serieus te (blijven) nemen.

Mentale veerkracht zit niet in de inhoud van het denken, maar hoe het denken wordt ervaren en gebruikt. De omgang met wat er aan gedachten langskomt. Mentale veerkracht zit ook niet in het wel of niet ervaren van bepaalde emoties of gedragingen. Het bestaat uit zowel het oprekken als het terugveren, ongeacht hoe en waarom dit precies gebeurt. Net zoals een gezond hart zowel om kan gaan met intensieve belasting en vanzelf weer tot rust kan komen. Ook mentaal werkt dit zo.

Veerkracht bezit je van nature. Lijkt je mentale veerkracht niet beschikbaar, dan mis je enkel de helderheid om te zien waar jouw ervaring vandaan komt en welke invloed het op jou heeft. Je ervaart onschuldig het leven van buiten naar binnen, in plaats van andersom. Je denkt onschuldig dat je niet de beste versie van jezelf bent en probeert jezelf tevergeefs met wilskracht te veranderen. Je denkt onterecht dat je mentale gezondheid bent verloren.

Verder Bericht

Vorige Bericht

© 2024 Klavertje drie

Thema door Anders Norén